‘Doen wat je het liefste doet’
Al veertien generaties lang boert de familie Lap rond Den Hoorn. En daar zijn ze best trots op. Piet, Carolien, Jelle en Wouter hebben met Bute Weste – de boerderij langs de Westerweg, net buiten buurtschap De Westen – een prachtig landbouwbedrijf. Mooie producten leveren en zichzelf blijven verbeteren, dat vindt de familie belangrijk.
Piet, de jongste zoon van Klaas Lap en Antje Koopman, vertelt enthousiast over vroeger. ‘Je had een heleboel boeren rond Den Hoorn met een klein stukje land. Met die oppervlaktes kun je nu als boer niet meer overleven. Hoe meer land je hebt, hoe efficiënter je kunt werken. Die landjes hadden allemaal leuke namen. Bléékwèèl en Robbekoog, zo heetten een paar stukjes land van ons bijvoorbeeld. De naam was meestal afgeleid van de vorm of plek waar het landje lag. Iedereen leerde topografie op school, maar wij leerden thuis ook veldnamen van Texel.’
GPS-gestuurde kilver
Door de ontwikkelingen in de loop der jaren zijn veel kleine boeren gestopt. Een landbouwbedrijf als dat van de familie Lap telt tegenwoordig al snel zo’n honderd hectare. ‘Het werk is natuurlijk minder arbeidsintensief geworden, dus dat maakt het ook mogelijk om meer te verbouwen. Machines nemen het over van de handarbeid.’ Piets’ oudste zoon Jelle vertelt over een nieuwe GPS-gestuurde kilver, een machine waarmee je kuilen in het land gemakkelijk kunt bewerken, zodat er geen plassen ontstaan. ‘Elke winter stonden we met een schep greppels te maken, zodat het water kon wegstromen. Dankzij deze investering loopt het water nu vanzelf van het land en is spitten nauwelijks meer nodig. Dan denk je bij jezelf: hoe hebben we dat ooit anders gedaan?’ Jongste zoon Wouter: ‘Je werkt met de natuur. De weeromstandigheden veranderen. Veel meer extreme regen of juist droogte. Je moet je land goed kennen om een zo goed mogelijk product te leveren. Nieuwe technieken kunnen daarbij helpen.’
Het was voor Piet als benjamin van de familie niet vanzelfsprekend dat hij boer werd. ‘Ik zou eigenlijk in de mechanisatie. Maar het boeren trok me. Het zit bij de Lappen in het bloed, denk ik. Mijn broer Arie ging verder in de bollen. Ik ging met mijn broers Jacob en Jan in de akkerbouw. Denk aan pootaardappelen, graan, suikerbieten, graszaad en spinaziezaad. Voor een baas werken, dat paste niet bij ons.’
Pak melk
Vandaag de dag boeren alle zonen van Klaas Lap en Antje Koopman nog altijd rondom Den Hoorn, maar niet meer samen. Eerst ging Jacob voor zichzelf. ‘Daarna bouwden Jan en ik samen Bute Weste, dat was in 1992.’ Met een grote glimlach: ‘Maar samenwerken is net als een pak melk, het heeft een houdbaarheidsdatum. Jan ging in 2012 voor zichzelf verder en in 2013 kwam Jelle bij Carolien en mij in het bedrijf. Vijf jaar later kwam Wouter erbij.’
Dat Piets’ zonen in het bedrijf zijn gestapt, maakt hem natuurlijk trots. ‘De kennis die je hebt, geef je door. Dat vind ik mooi. En dat dus al zoveel generaties lang. Je plant niks, en toch gebeurt het. Ik heb ze er echt niet om gevraagd,’ vertelt Piet. ‘Het is zo gelopen. Het bedrijf trok ze aan. De techniek verbetert, maar de feeling voor het beroep blijft hetzelfde.’
Gigli, fusilli, tagliatelle en penne
Kennis hebben Jelle en Wouter niet alleen bij hun vader op de boerderij opgedaan. Beiden studeerden aan de Hogere Landbouwschool en deden ervaring op in het buitenland. Wouter liep stage in Oeganda en Denemarken en ging op studiereis naar China. Jelle volgde een stage in Duitsland, bij een bedrijf dat chips-aardappelen teelt en verwerkt. ‘Het is een prachtig beroep. Iedere dag, ieder jaar is weer anders,’ vertelt Wouter. Naast aardappelen produceren de broers ook een Echt Texels Product: ze zijn de bedenkers van Texelse Pasta. ‘Van ons eigen graan zijn we gigli, fusilli, tagliatelle en penne gaan maken. Eerst zelf, maar wegens de drukte doet onze moeder inmiddels het meeste werk,’ geeft Wouter eerlijk toe. ‘Het is heerlijk, je proeft duidelijk verschil met pasta uit de supermarkt.’
Jef
In de beginfase van het productieproces gingen Wouter en Jelle langs bij sterrenrestaurant Bij Jef. Wouter: ‘Een beetje veel zout, zei Jef. Na een paar keer proeven had het product voor hem ook de goede smaak. Ach, hij heeft er verstand van. Waar kun je nou zo een sterrenzaak binnenlopen en om advies vragen? Dat is het mooie van Texel. Van ons meel bakt hij zelf broodjes in zijn restaurant. Uiteraard met een Texels verhaal erbij. Zo help je elkaar in het dorp.’
De pasta is een prachtig streekproduct, verkrijgbaar bij verschillende horecagelegenheden en bij supermarkten op Texel. Jelle: ‘Het is leuk voor de afwisseling en het brengt nog wat op ook. Er is geen tussenhandel, dus weet je waar je product terechtkomt. Dat vinden we mooi. Graan is een bulkproduct, normaal gesproken gaat het in de vrachtwagen en hoor je er nooit meer wat van.’
Piet bekijkt oude foto’s en een tekening van het kerkje van Den Hoorn. ‘Die heeft mijn vader getekend rond 1930. Hij boerde toen al rond Den Hoorn en wij doen dat nog steeds.’ Piet constateert dat het leuk is om terug te blikken. ‘Wij denken vaak alleen maar vooruit.’ Hij vertelt over het moment dat hij een sneeuwuil in het land zag zitten. ‘Dat zijn de momenten dat je erbij stilstaat dat boer zijn een prachtig beroep is. Het is niet je werk, het is je leven. Je doet wat je het liefst doet en kan daarvan bestaan.'